Pobyt członka rodziny w Domu Pomocy Społecznej i opłaty z tym związane

Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających, zwanych dalej „mieszkańcami domu”.

Dla kogo DPS:

Zgodnie z art. 54 Ustawy o pomocy społecznej, osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Wywiad środowiskowy:

• Rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzany jest przez pracownika socjalnego celem ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin;
• Wywiad przeprowadza się w terminie 14 dni od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie udzielenia pomocy;
• W sprawach niecierpiących zwłoki, wymagających pilnej interwencji ośrodka pomocy społecznej lub powiatowego centrum pomocy rodzinie, wywiad przeprowadza się w terminie do 2 dni od dnia otrzymania wiadomości o potrzebie przyznania świadczenia;
• Pracownik socjalny ma obowiązek sprawdzenia każdego zgłoszenia o konieczności udzielenia pomocy;
• Pracownik socjalny może również wszcząć postępowanie udzielenia pomocy z urzędu;
• Pracownik socjalny przeprowadzający wywiad, powinien okazać legitymację pracownika socjalnego;
• Przed przystąpieniem do przeprowadzenia wywiadu pracownik socjalny powinien poinformować osobę lub rodzinę, z którą przeprowadza wywiad, o odpowiedzialności karnej za udzielenie nieprawdziwych informacji oraz o konieczności poinformowania ośrodka o ewentualnej zmianie omawianej sytuacji (osobistej, dochodowej, majątkowej), która ma wpływ na przyznanie świadczenia;
• Pracownik socjalny przeprowadzając wywiad, bierze pod uwagę indywidualne cechy, sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby samotnie gospodarującej lub osób w rodzinie, które mogą mieć wpływ na rodzaj i zakres przyznawanej im pomocy.

Brak współpracy z pracownikiem socjalnym:

W przypadku braku współpracy z pracownikiem socjalnym, dla samej unikającej wizyty rodziny nie będzie żadnych kar pieniężnych. Po powtórzeniu próby wywiadu, pracownik socjalny zwraca się do Urzędu Skarbowego w celu ustalenia sytuacji majątkowej rodziny. Prawnik z kancelarii adwokackiej zaznacza, że jeśli US wskaże, że sytuacja majątkowa jest wystarczająca zgodnie z kryterium dochodowym na pokrycie kosztów pobytu ich matki, będą musiały płacić.

Opłaty ponoszone przez członków rodziny:

Zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy, decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę mieszkańca domu za jego pobyt w domu pomocy społecznej, wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej. Oznacza to, że wydając decyzję kierującą, OPS właściwy w dniu kierowania wydawać będzie także decyzję o odpłatności za DPS, ale tylko w części dotyczącej samego mieszkańca, z pominięciem innych osób zobowiązanych do odpłatności.

Zgodnie z art. 61 ust. 1 i 2, krąg podmiotów zobowiązanych do odpłatności tj. (w kolejności) to:

• mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
• małżonek, zstępni przed wstępnymi (o ile ich dochód bądź dochód na osobę w ich rodzinie przekracza 300% kryterium dochodowego odpowiednio osoby lub na osobę w rodzinie),
• gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

Skoro stroną decyzji o odpłatności, o której mowa w art. 59 jest jedynie mieszkaniec domu, to odpłatność członka rodziny powinna być ustalona w umowie zawartej z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej na podstawie art. 103 ust. 2 ustawy. Forma umowy wyklucza w tym przypadku wydanie decyzji o odpłatności. Jednakże – zważywszy na okoliczność, że umowa ta wymaga zgodnego współdziałania obu jej stron, co oznacza, że niezbędne jest dobrowolne złożenie oświadczenia woli przez członka rodziny – pozostawienie tej dobrowolnej formy bez żadnej sankcji skutkowałoby tym, że w większości przypadków członkowie rodziny po prostu nie godziliby się na zawarcie umowy.

Zgodnie z art. 64 Ustawy o pomocy społecznej osoby wnoszące opłatę lub obowiązane do wnoszenia opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej można zwolnić z tej opłaty częściowo lub całkowicie, na ich wniosek, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego, w szczególności, jeżeli:

• wnoszą opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce;
• występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych;
• małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia;
• osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko;
• osoba obowiązana do wnoszenia opłaty lub jej rodzic przebywała w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej, na podstawie orzeczenia sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej osobie kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańcowi domu;
• osoba obowiązana do wnoszenia opłaty przedstawi wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu.

Należy jednak pamiętać, że decyzja o zwolnieniu z odpłatności jest decyzją uznaniową. Adwokat podkreśla, że organ nie jest zatem ustawowo zobowiązany do przyznania ulgi, lecz dokonuje oceny tych okoliczności, mając na względzie nie tylko słuszny interes strony wnioskującej o zwolnienie, lecz także interes społeczny. Uznaniowy charakter decyzji oznacza swobodę jej podjęcia, ale w ramach PomSpołU i nie oznacza, że decyzja taka nie podlega kontroli instancyjnej. Każda decyzja zwalniająca z opłaty lub odmawiająca przyznania takiej ulgi powinna więc zawierać uzasadnienie, w którym organ odniesie się do wszystkich powoływanych przez stronę okoliczności w sposób wyczerpujący, pozwalający prześledzić tok rozumowania organu i poznać kryteria podjęcia danej decyzji.

„Sankcja” dla członków rodziny wobec odmowy zawarcia umowy

Zgodnie z art. 61 ust. 2d, w przypadku odmowy przez osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zawarcia umowy, o której mowa w art. 103 ust. 2, wysokość ich opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej ustala w drodze decyzji organ gminy właściwej zgodnie z art. 59 ust. 1, z uwzględnieniem ograniczeń, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i art. 103 ust. 2.

Oznacza to, że jeśli osoba zobowiązana, która wyraziła zgodę na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego i ustalono jej sytuację dochodową, odmawia podpisania umowy z gminą, OPS będzie uprawniony do wydania decyzji o odpłatności, w której należy uwzględnić, że odpłatność mogą ponosić jedynie osoby, których dochód przekracza 300% kryterium dochodowego, i jednocześnie dochód osoby lub rodziny po potrąceniu opłaty nie może być niższy niż 300% kryterium dochodowego.

Z kolei art. 61 ust. 2e reguluje sytuację, w której członek rodziny nie tylko odmówi zawarcia umowy, ale także przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego (co skutkuje niemożnością ustalenia sytuacji dochodowej, w tym przede wszystkim ustalenia czy dochód przekracza owe 300% kryterium). Zgodnie z tym przepisem, w przypadku odmowy przez osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zawarcia umowy, o której mowa w art. 103 ust. 2, oraz niewyrażenia zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, wysokość ich opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej ustala, w drodze decyzji, organ gminy właściwej zgodnie z art. 59 ust. 1, w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatą wnoszoną przez mieszkańca domu i opłatami wnoszonymi przez inne osoby obowiązane, o których mowa w ust. 1 pkt 2.

Przy czym – zgodnie z art. 61 ust. 2f – wysokość opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej, o której mowa w ust. 2e, ustala się proporcjonalnie do liczby osób obowiązanych do jej wnoszenia. Oznacza to, że w takim przypadku gmina wyda decyzję o odpłatności w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatą wnoszoną przez mieszkańca i opłatami wnoszonymi przez inne osoby obowiązane.

W przypadku gdy więcej niż jedna osoba zobowiązana do ponoszenia odpłatności odmawia podpisania umowy oraz przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego, pozostała opłata (stanowiąca różnicę między średniomiesięcznym kosztem a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca oraz innymi osobami, których odpłatność została ustalona w drodze umowy lub decyzji podjętej w wyniku ustalenia odpłatności po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego) obciąża te osoby proporcjonalnie (w częściach równych). Wobec powyższego taka negatywna postawa członków rodziny będzie skutkować zobowiązaniem ich do ponoszenia całego kosztu różnicy pomiędzy średnim kosztem utrzymania mieszkańca a opłatą przez tego mieszkańca.

W razie jakichkolwiek dodatkowych wątpliwości dotyczących przedstawionej materii, zapraszamy do kontaktu z kancelarią prawną – adwokaci są do Państwa dyspozycji na terenie miast Warszawa i Siedlce, natomiast prowadzone przez nas sprawy obejmują teren całej Polski.

.

.

Adwokat Warszawa prowadzi również następujące sprawy: prawo rodzinne – podział majątku | alimenty | władza rodzicielska | kontakty |rozdzielność majątkowa | prawo spadkowe, prawo pracy, prawo karne odszkodowania, obsługa przedsiębiorców, zakładanie spółek