Wydziedziczenie – czyli kiedy spadkodawca może pozbawić uprawionych prawa do zachowku

W jednej z wcześniejszych publikacji Zachowek – komu przysługuje i w jakiej wysokości, opisane zostały główne założenia jednej z instytucji prawa spadkowego – tj. zachowku. Natomiast w przedmiotowym artykule, adwokat od spraw spadkowych wskaże w jakich sytuacjach możliwe jest wydziedziczenie osób uprawionych do zachowku i jak to należy prawidłowo zrobić.

Wobec powyższego, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

–  wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;

–  dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;

–  uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

W tym miejscu dla uporządkowania, gdyż zdarzały się przypadki, że mylono te dwa pojęcia, należy wskazać, że wydziedziczenie nie jest tożsame z wyłączeniem od dziedziczenia. Adwokat od spadków z kancelarii adwokackiej w Warszawie podkreśla, że w pierwszym przypadku mamy do czynienia z pozbawieniem prawa do zachowku, natomiast w przypadku wyłączenia od dziedziczenia, osoba taka zachowuje w pełni prawo do dochodzenia swoich praw związanych z zachowkiem.

Odnosząc się do powyżej wskazanej przesłanki wydziedziczenia tj. uporczywe postępowania w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego wbrew woli spadkodawcy, należy wskazać, że wskazane zachowanie przede wszystkim musi wypełniać obiektywnie naganne normy postępowania, a przy tym muszą one być również sprzeczne z wolą spadkodawcy, jak również musi nosić znamiona uporczywości (wyklucza to więc jednorazowe zachowania).

Drugą przyczyną jest dopuszczenie się wobec spadkodawcy lub jej osoby najbliższej umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci. Prawnik od prawa spadkowego wskazuje, że w tym zakresie sąd oceniając przyczynę wydziedziczenia musi dokładnie ocenić charakter przestępstwa oraz krąg osób najbliższych dla spadkodawcy, gdyż kodeks cywilny wprost nie reguluje pojęcia „osoby najbliższej”.

Natomiast trzecią przesłanką umożliwiającą wydziedziczenie osoby uprawnionej do zachowku jest uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. O tym jakie obowiązki zostały zaniedbane przez uprawnionego do zachowku decydować będzie stopień relacji pomiędzy nim, a spadkobiercą – tj. może on wynikać np. z małżeństwa, pokrewieństwa lub przysposobienia. Dodatkowo adwokat Siedlce podkreśla, że kluczowa dla oceny tej przesłanki będzie odpowiedzialność za wynikłą sytuację, tzn. ustalenie faktu, kto spowodował przedmiotową sytuację i jest odpowiedzialny za brak kontaktu.

Co istotne, przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu, gdyż w przeciwnym razie wydziedziczenie będzie bezskuteczne.

Na zakończenie prawnik z kancelarii prawa spadkowego w Warszawie i Siedlcach wskazuje, że spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył, natomiast jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem.

W razie jakichkolwiek dodatkowych wątpliwości dotyczących przedstawionej materii bądź innej dotyczącej spraw z zakresu prawa spadkowego, zapraszamy do kontaktu z kancelarią prawniczą prawa spadkowego – adwokaci do Państwa dyspozycji na terenie miast Warszawa oraz Siedlce.