Alimenty od byłego małżonka

Według dominującego stanowiska judykatury świadczenia alimentacyjne między byłymi małżonkami stanowią kontynuację powstałego przez zawarcie małżeństwa obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania, istnieją więc nie z powodu rozwodu, lecz pomimo rozwodu, który nie stwarza nowego obowiązku alimentacyjnego, lecz powoduje zmodyfikowanie obowiązku istniejącego w czasie trwania małżeństwa (uchwała Sądu Najwyższego z 02 lipca 1955 roku, I CO 27/55).

Zgodnie z art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

• małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożyciai który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
• jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

REASUMUJĄC:

• W sytuacji, kiedy rozwód następuje bez orzekania o winie każdy z małżonków będzie musiał świadczyć alimenty na rzecz drugiego, JEŚLI TEN ZNAJDZIE SIĘ W NIEDOSTATKU;
• W sytuacji, kiedy rozwód następuje z winy obojga stron sytuacja wygląda identycznie, również każda ze stron ma obowiązek świadczyć na rzecz drugiego alimenty, jeśli ta znajduje się w niedostatku;
• Jeśli rozwód następuje z winy jednej ze stron, nie będzie ona mogła – choćby znajdowała się w niedostatku żądać od drugiej strony alimentów;
• Jeśli małżonek nie znajduje się w niedostatku, ale rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego również będzie miał on prawo ubiegać się o alimenty;

Pamiętaj! Wina rozkładu pożycia, która niejako jest ściśle powiązana z roszczeniem ewentualnych alimentów zawarta jest w prawomocnym wyroku rozwodowym. Dlatego prawnik od rozwodów wskazuje, że NIE MOŻNA powoływać się na winę drugiego małżonka, jeśli w postępowaniu rozwodowym chcieliśmy uniknąć batalii (najczęściej) i dla świętego spokoju zdecydowaliśmy się na rozwód bez orzekania o winie.

Pamiętaj! Stan niedostatku nie musi istnieć w chwili orzeczenia rozwodu, bowiem według przeważającego poglądu żądanie świadczeń alimentacyjnych jest uzasadnione także wtedy, gdy uprawniony do alimentów małżonek znalazł się w niedostatku dopiero po upływie pewnego czasu od orzeczenia rozwodu

Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego

! Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa.

!!! ALE, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony pięcioletni termin.

Przepisy o alimentacji pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami stosuje się również w przypadku:

• małżonków pozostających w separacji (z wyłącznie mat. 60 § 3 KRO);
• unieważnienia małżeństwa;

Ciekawostki

• Jeśli obowiązek alimentacyjny na rzecz jednego z małżonków został orzeczony jeszcze przed wydaniem wyroku rozwodowego, natomiast okoliczności uległy zmianie, to orzeczenie o wygaśnięciu obowiązku NIE JEST DOPUSZCZALNE w wyroku rozwodowym. W związku z powyższym, jeśli małżonek sam z dobrej woli nie zrezygnuje z egzekwowania zasądzonych świadczeń, aby uchylić się od obowiązku alimentacyjnego należy wystąpić z odrębnym roszczeniem.
• Małżonka rozwiedziona, która w chwili śmierci byłego męża nie miała ustalonego prawa do alimentów orzeczeniem sądowym lub ugodą sądową, nie ma prawa do renty rodzinnej po byłym mężu, także w przypadku dalszego pożycia byłych małżonków po rozwodzie (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r., II UKN 521/98).
• Odmowa korzystania ze świadczeń pomocy społecznej przez rozwiedzionego małżonka, znajdującego się w niedostatku, nie wyłącza obowiązku dostarczania mu środków utrzymania, obciążającego drugiego małżonka rozwiedzionego w zakresie określonym w art. 60 § 1 KRO (wyrok Sądu Najwyższego z 3 września 1998 r., I CKN 908/97).
• Pozostawanie w konkubinacie przez uprawnionego do alimentacji rozwiedzionego małżonka nie jest ustawową przesłanką wygaśnięcia wobec niego obowiązku alimentacyjnego drugiego z rozwiedzionych małżonków. Okoliczność ta może jednakże mieć wpływ na zakres obowiązkudostarczania środków utrzymania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 1998 roku, I CKN 788/97).

W razie jakichkolwiek dodatkowych wątpliwości dotyczących przedstawionej materii bądź innej dotyczącej spraw z zakresu prawa rodzinnego, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią prawa rodzinnego – adwokat od rozwodów jest do Państwa dyspozycji na terenie Warszawy i Siedlec, natomiast prowadzone przez nas sprawy obejmują teren całej Polski.

Dodatkowo zachęcamy do zapoznania się z innymi publikacjami dotyczącymi rozwodów: